Obecnie trudno sobie wyobrazić samochód bez klimatyzacji. Upalne lata i łagodne, aczkolwiek wilgotne zimy zmuszają do korzystania z klimatyzacji przez cały rok. Dlatego też tak ważne jest, aby klimatyzacja w naszym samochodzie była sprawna. Odpowiada ona nie tylko za chłodzenie kabiny, ale także usuwa wilgoć z szyb. We współczesnych samochodach klimatyzacja w większości przypadków jest wyposażeniem seryjnym. Wyjaśniamy, jak prawidłowo korzystać z klimatyzacji oraz na czym polega jej serwis.
Klimatyzacja – budowa układu
Układ klimatyzacji jest układem zamkniętym składającym się z kilku elementów oraz przewodów. Krąży w nim czynnik klimatyzacji. Układ ten składa się m.in. z kompresora, skraplacza, osuszacza, zaworu rozprężającego oraz parownika i wiatraka wentylatora. Klimatyzacja w aucie po włączeniu załącza kompresor klimatyzacji. Następnie czynnik przechodzi przez skraplacz (potocznie zwany chłodnicą klimatyzacji), a tam następuje jego skroplenie i w postaci ciekłej przechodzi przez osuszacz, gdzie odbierana jest wilgoć. Po tym etapie czynnik chłodniczy przechodzi przez zawór rozprężny. Następnie dociera do parownika.
Działanie klimatyzacji samochodowej opiera się na zmianie stanu skupienia czynnika chłodniczego ze stanu ciekłego na gazowy. Oznacza to, że czynnik ten nieustannie zmienia stan skupienia oraz swoje ciśnienie. Pozwala to układowi na wydmuchiwanie suchego i suchego powietrza do kabiny. Czynnik w postaci gazowej o niskim ciśnieniu i temperaturze trafia do kompresora klimatyzacji i cykl powtarza się od nowa.
Jak korzystać z klimatyzacji?
Klimatyzacja wymaga regularnego włączania, przynajmniej raz w tygodniu przez 15 – 20 minut. W trakcie obiegu czynnika sprężarka jest bowiem smarowana olejem. Krąży on w układzie, wraz z czynnikiem chłodniczym.
Prawidłowe korzystanie z klimatyzacji jest istotne zwłaszcza latem, gdy kabina samochodu mocno i szybko się nagrzewa. Przykładowo, gdy na zewnątrz panują temperatury powyżej 30 stopni Celcjusza, wnętrze auta już po 20 minutach nagrzewa się do 50 stopni, a po kolejnych 20 aż do 60 stopni Celcjusza.
Należy przede wszystkim pamiętać o tym, że klimatyzacja nie jest w stanie błyskawicznie schłodzić wnętrza naszego samochodu. Nim wejdziemy do auta, przewietrzmy je, zadbajmy o wymianę powietrza. Zajmie to chwilę, a układ klimatyzacji szybciej i łatwiej schłodzi wnętrze, którego temperatura będzie zbliżona do temperatury otoczenia. Dobrym sposobem na wymianę powietrza jest też uchylenie szyb na odcinku pierwszych kilkuset przejechanych metrów.
Optymalna temperatura klimatyzacji nie powinna różnić się o więcej niż 10 stopni od temperatury otoczenia. Zwykle oznacza to bowiem wartości rzędu 19-23 stopni. Pozwoli to uniknąć szoku termicznego, a bardziej wrażliwym osobom nawet przeziębienia.
Kolejnym aspektem jest prawidłowe ustawienie nawiewów. Nie powinny być one bowiem nakierowane prosto na głowę, co może prowadzić w skrajnych przypadkach nawet do problemów z zatokami lub zapalenia ucha. Najlepiej skierować strumień powietrza na szybę i nogi.
Klimatyzacja w samochodzie – podstawowe oznaczenia
Klimatyzacja oznaczona jest przyciskiem A/C, który załącza układ. Dając tryb AUTO, wybieramy automatyczny tryb pracy klimatyzacji – wówczas układ sam reguluje siłę nadmuchu, a my tylko odpowiadamy za ustawienie temperatury. Funkcja SYNC spotykana jest w przypadku klimatyzacji dwustrefowej i pozwala na ustawienie tej samej temperatury i siły nadmuchu dla kierowcy i pasażera.
Na czym polega serwis klimatyzacji?
Powinno się też raz do roku wymieniać filtr kabinowy, który to odpowiada za wyłapywanie nieczystości z powietrza. Jeśli samochód jest eksploatowany w warunkach wyjątkowego zapylenia lub tam, gdzie w powietrzu krąży wiele elementów roślinnych, należy robić to częściej, np. co pół roku. Raz na 2 lata należy też wymienić filtr osuszacz.
Raz w roku, najlepiej na wiosnę, powinno się też wykonać serwis klimatyzacji. Wówczas sprawdza się stan czynnika chłodzącego, a także dokonuje ewentualnego odgrzybienia układu i sprawdza jego szczelność. Przy sprawnym i szczelnym układzie normalne zużycie czynnika to około 10-15% w skali roku.
Cena przeglądu klimatyzacji wraz z wymianą filtra kabinowego nie powinna przekroczyć kilkuset złotych. Oczywiście zależy to od konkretnego samochodu i warsztatu, a także rodzaju zastosowanego czynnika, stąd też trudno jest wskazać konkretną kwotę.
Najczęstsze awarie układu klimatyzacji i ich objawy
Do najczęstszych awarii układu klimatyzacji należą m.in.:
- Nieszczelności w układzie, najczęściej w miejscach połączeń przewodów i dolnej części skraplacza. Powodują wyciek gazu chłodniczego i oleju.
- Awarie sprężarki klimatyzacji.
- Problemy z paskiem wieloklinowym, wpływające na sprężarkę.
- Awarie panelu sterowania.
- Grzyby, wirusy i bakterie na nieczyszczonych parownikach.
- Zabrudzony filtr kabinowy.
Tym, co może świadczyć o awarii układu, jest niska skuteczność chłodzenia, przerywana praca układu, głośny hałas spod maski po włączeniu klimatyzacji, woń stęchlizny w kabinie dochodząca z nawiewów czy alergie lub bóle głowy przy korzystaniu z klimatyzacji, co może świadczyć o zanieczyszczeniu układu.