1982 – niezwykle aerodynamiczny, klinowaty Firebird III
Na początku 1982 roku zaprezentowano zupełnie nową, III generację Firebirda. Postawiono na zupełnie nową stylistykę nadwozia oraz klinowate, agresywne kształty. Nowy Firebird był ok 225 kg lżejszy od poprzednika, otrzymał też bardzo aerodynamiczne nadwozie typu liftback, z tylną klapą podnoszoną wraz z szybą, a także opływowe lusterka. Współczynnik oporu powietrza CD osiągał wartość 0.33 w odmianie podstawowej, czyniąc Firebirda jednym z najbardziej opływowych samochodów w historii motoryzacji. Kształt nadwozia został opracowany w tunelu aerodynamicznym, przednia szyba została nachylona do 62 stopni, a przednie reflektory zostały ukryte pod wysuwanymi panelami. Opływowa karoseria i spadek masy przyczyniły się do zmniejszenia zużycia paliwa i poprawy właściwości jezdnych, które usprawniały również sprężyny śrubowe tylnego zawieszenia oraz kolumny MacPherson na osi przedniej.
Wprowadzając na rynek trzecią generację Pontiac ograniczył ofertę do jedynie trzech modeli. Były to: Firebird, Firebird S/E ( Special Edition) i oczywiście nieśmiertelny Trans Am. Podstawowego Firebirda wyposażano w rzędowy silnik czterocylindrowy o pojemności 2.5 litra. Silnik ten dysponował mocą zaledwie 90 KM. Nowego Firebird`a S/E wyposażano w silnik V6 o pojemności 2.8 litra)o mocy 102 KM. Wersja S/E posiadała luksusowe wnętrze. Felgi ( 14 x 7 lub 15 x7 ) malowano na kolor nadwozia. Trans Am oczywiście otrzymał silniki V8. Do wyboru były dwie jednostki o pojemności 5 litrów). Pierwsza, o kodzie LG4 dysponowała mocą 145 KM, a druga ( LU5 ), dzięki zastosowaniu systemu „crossfire injection” ( podwójne throttle body) osiągała 165 KM – silnik ten łączony był tylko z automatyczną skrzynią biegów. Dodatkowo Trans Am otrzymał mały spojler na tylną klapę, malowany tylko na czarno ( tak jak i lusterka) i specjalną maskę z dużym „garbem” od strony kierowcy. Jeśli komuś zależało na dobrym hamowaniu mógł zamówić opcję WS6 ( 4 hamulce tarczowe).
W 1983 roku moc jednostki 2.8 V6 podniesiono do 125 KM. Co ciekawe, oferowano ją równolegle ze słabszym wariantem, którego moc wzrosła do 107 KM. Przed końcem roku zrezygnowano z montażu skomplikowanych silników LU5, które zastąpiono znacznie prostszymi i mocniejszymi 5.0 H.O. (L69), o mocy 190 KM. Czterobiegową skrzynię manualną zastąpiono pięciostopniową konstrukcją Borg Warner.
1985 – pierwszy facelifting Firebirda III
W 1985 Firebird trzeciej generacji przeszedł swój pierwszy facelifting. Firebird i wersja S/E otrzymały nowy przód z czarnymi listwami po bokach i nowy tylni zderzak również z czarnymi listwami po bokach. Trans Am otrzymał nową maskę z dwoma małymi wlotami, nowością był także duży gumowy spojler na tylniej klapie lakierowany tylko na czarno. Nowością był mechanizm różnicowy Borg Warner 9. Bazowy Iron Duke został osłabiony do 88 KM. Jednostki 2.8 V6 (LC1 oraz LL1) zostały zastąpione przez LB8. Nowy silnik otrzymał wielopunktowy wtrysk paliwa i generował 135 KM. L69 ustąpił miejsca LB9 o tej samej pojemności. LB9 posiadał zmodyfikowany wtrysk paliwa TPi (Tuned Port Injected). Nowy silnik osiągał 215 KM, występował tylko z przekładnią automatyczną. Współczynnik oporu powietrza zmalał do zaledwie 0,29, co oznaczało, że Firebird był lepszy niż ówczesny Chevrolet Corvette C4.
Od 1986 roku montowano trzecie światło stopu w górnej części tylnej szyby. Zrezygnowano też ze stosowania jednostki R4. Bazową jednostką stała się zatem 2.8-litrowa V6-tka o mocy 135 KM.
Trans Am III w roli KITT-a – kolejna hit filmowy
1987 był rokiem wprowadzenia wielu nowości. Z oferty usunięto model S/E i silnik R4 2,5 litra. Ponadto samochód miał olbrzymiego orła na masce (tak jak Trans Amy drugiej generacji). Tak zmodyfikowany Firebird otrzymał nazwę Bandit II Firebird. Nowością był również lepiej wyposażony Trans Am GTA, dostępny z silnikiem L98 oraz mniejszym LB9, który, od tego samego roku, mógł współpracować z przekładnią ręczną. Silnik L98 miał 5.7 litra pojemności i rozwijał 225 KM (od 1998 r. 230 KM). Ponadto reaktywowano odmianę Firebird Formula, którą wyróżniały jednostki napędowe, maska silnika oraz tylny spoiler, zapożyczone z odmiany Trans Am. Formula charakteryzowała się mniejszą masą własną, względem modelu Trans Am, zachowując lepsze właściwości jezdne przy niższej cenie.
W 1990 roku podstawową jednostkę 2.8 zastąpiła większa (również V6) o pojemności 3.1 litra i mocy 140 KM. Z kolei moc topowego 5.7 V8 podniesiono do 245 KM. W 1991 przeprowadzono drugi facelifting, który korzystnie wpłynął na wyniki sprzedaży. Zmianie uległ pas przedni, spoilery tylne oraz boczne, a także tylny zderzak. Trans Am otrzymał nowe światła tylne oraz spojlery skrzydełkowe z włókna szklanego, które występowały także w odmianie Formula. Silnik L98 występował standardowo z podwójnym katalizatorem. Po raz pierwszy, od 1969, wprowadzono model Firebird z nadwoziem kabriolet, dostępny w odmianie bazowej oraz Trans Am.
Trans Am Firehawk – prawdziwa bestia
W 1992 roku, na zakończenie produkcji III generacji Trans Ama, pojawiła się topowa odmiana Formula Firehawk. Była to mocno zmodyfikowana przez firmę SLP (Street Legal Performance) Formula 350. Z zewnątrz niczym nie różniła się od seryjnej Formuli 350, poza żółtym napisem Firehawk po bokach, jednak mechanicznie była arcydziełem. Cały układ wtryskowy TPI został gruntownie zmodyfikowany, dodano kolektory wylotowe ze stali nierdzewnej i 6 biegową skrzynie manualną ZF6 z Corvette. Taka Formula dysponowała mocą 350 KM oraz maksymalnym momentem obrotowym 529 Nm. Za modyfikacje pojazdu odpowiadał warsztat tunerski Street Legal Performance. Powstało mniej niż 30 sztuk tej wersji.
Trans Ama trzeciej generacji kojarzymy zwłaszcza z roli głównej w niesamowicie popularnym w latach 80-tych serialu telewizyjnym „Knight Rider”(„Nieustraszony”). Emitowano go w latach 1982-1986. Ówczesne bożyszcze kobiet, David Hasselhoff, odziany w czarną skórzaną kurtkę, za kierownicą „podrasowanego” Trans Ama siał postrach wśród przestępców i złoczyńców. Sprzedaż Trans Ama ponownie wystrzeliła w górę.
1993 – Firebird IV niezwykle stylowe zwieńczenie historii modelu
W 1993 roku zaprezentowano czwartą i jednocześnie ostatnią generację Firebirda/Trans Ama. Razem z bliźniaczym Chevroletem Camaro, Firebird powstał na nowej płycie podłogowej General Motors o nazwie F-body. Samochód stał się przez to wyraźnie dłuższy, co korelowało ze smukłą i aerodynamiczną sylwetką. Charakterystycznym elementem stylistki ponownie stały się chowane przednie reflektory, a także zaokrąglona tylna szyba podnoszona z klapą bagażnika. Obłe nadwozie pojazdu inspirowane było konceptem Banshee IV z 1988 roku. Zastosowano plastikowe przednie błotniki, zębatkowy układ kierowniczy ze wspomaganiem oraz nowe przednie zawieszenie. Samochód oferowano w wersjach nadwoziowych coupe, cabrio oraz T-top.
Chociaż Firebirdy IV generacji były najszybszymi i najpotężniejszymi Firebirdami od czasów dawnej świetności, ogólny spadek na rynku sportowych coupe i zmieniający się gust młodych kupujących wydajność na nowsze, bardziej wyrafinowane importowane modele, przypieczętowały los słynnego pony cara. Ofertę ograniczono do modeli Base, Formula oraz Trans Am, zaś bazowym silnikiem była 3.4-litrowa V6-tka oparta na dawnym 3.1, rozwijająca 160 KM. Największym zaskoczeniem było zastosowanie w wersjach Formula i Trans Am silnika LT1 z Corvette o pojemności 5.7 litra i mocy 275 KM. Można go było zamówić z sześciobiegową skrzynią manualną lub 4-stopniowym automatem. W 1994 roku gamę uzupełniła odmiana Convertible. W tym samym roku pokazano też specjalnego niebiesko-białego Trans Ama z okazji 25-lecia. Nowością była także wersja GT Trans Am, która dodała dodatkowe luksusowe elementy, takie jak skórzane siedzenia.
Silnik z Corvette i wiele wersji specjalnych
W 1995 roku wprowadzono większą i mocniejszą jednostkę 3.8 V6, rozwijającą 203 KM i 312 Nm, która w 1996 roku zastąpiła ostatecznie starszy wariant 3.4 V6. W tym samym roku moc silnika V8 wzrosła do 285 KM. Pontiac ponownie wprowadził swój legendarny system dolotowy zimnego powietrza „Ram Air” dla 5,7 V8 jako opcję WS6 dostępną w coupe Formuły i Trans Am (nie kabrioletów). Zamawiając pakiet WS6, dodano podwójne wloty powietrza na masce, co zwiększyło moc silnika do gwiezdnych 305 KM. Na dokładkę wrzucono 17-calowe koła. w 1997 roku pakiet WS6 trafił także do odmiany Convertible.
Rok 1997 przyniósł także facelifting Firebirda. Główne zmiany obejmowały nową maskę silnika i przednią maskę z podwójnymi wlotami powietrza, chowane poczwórne reflektory halogenowe, okrągłe kierunkowskazy i światła przeciwmgielne, przednią kieszeń na tablicę rejestracyjną, dolne wloty powietrza w błotnikach, ujednolicone napisy na dolnych drzwiach dla każdego poziomu wykończenia oraz nowy panel tylnych świateł o strukturze plastra miodu, z okrągłymi światłami cofania. Na desce rozdzielczej standardem stały się podwójne poduszki powietrzne.
Firebird z 1999 roku otrzymał tylko drobne zmiany, w tym mechanizm różnicowy o ograniczonym poślizgu Torsen dla modeli V8 (i V6 z pakietem Performance). Dostępnych było kilka nowych opcji, w tym dźwignia zmiany biegów Hurst dla sześciobiegowej manualnej skrzyni biegów oraz chłodnica wspomagania kierownicy w modelach V8.
Wśród specjalnych edycji warto wspomnieć o Firehawk z silnikiem o mocy do 315 KM oraz maksymalnym momencie obrotowym 445 Nm. Zmiany obejmowały podwójne wloty powietrza na masce, końcówki układu wydechowego o zwiększonej średnicy, opony Firestone Firehawk o rozmiarze 275/40 R17 oraz modyfikacje zawieszenia. Oferowano ją od 1993 do 1997 roku oraz od 1999 do 2002 r. (327 KM w 1999 r., 330 KM w 2000 r., 335 KM w 2001 r. lub 345 KM w 2002 r.). Na koniec produkcji modelu, w 2002 roku, wydano specjalną edycję na 35-lecie modelu o nazwie Collector’s Edition. Charakteryzował się on żółtym nadwoziem, czarnymi 17-calowymi felgami oraz specjalnym malowaniem.
